Những tư vấn với con trẻ khi cha mẹ ly hôn của Luật sư DFC được sưu tầm, chọn lọc từ các tài liệu nước ngoài. Mong các bậc cha mẹ tham khảo để có kỹ năng chăm sóc trao đổi chia sẻ với con mình:

Một trong những phần khó khăn nhất của ly hôn đó là sự ảnh hưởng, tác động đến con trẻ. Cha mẹ có quyền kiểm soát và chủ động điều chỉnh cuộc sống phù hợp cho riêng mình, thì ngược lại con trẻ lại không có. Điều này khiến cho trẻ cảm giác như toàn bộ thế giới, mọi thứ trong cuộc sống bị đảo lộn ngay lập tức. Nghiêm trọng hơn, trẻ em không được trang bị về mặt cảm xúc để đối phó với những cảm xúc đột ngột, làm giảm đi nhu cầu tình cảm, sự yêu thương và an toàn của chúng. Do đó, khi cha mẹ tính đến việc ly hôn, phải nghĩ đến phương án giúp con trẻ quen dần với quá trình chuyển đổi trạng thái cảm xúc; trao đổi và xác định những tổn thương về cảm xúc để con trẻ có thể chủ động thích ứng.

Giúp trẻ hiểu chuyện gì đang xảy ra khi cha mẹ sắp ly hôn:

Những đứa trẻ có cha mẹ sắp ly hôn, ở bất kỳ độ tuổi nào chúng sẽ có những câu hỏi, những nghi vấn với cha mẹ. Cha mẹ cần hiểu những câu hỏi đó sẽ là gì và tại sao lại được hỏi. Cách trả lời, phản ứng của cha mẹ có thể làm giảm bớt nỗi sợ hãi của con trẻ hoặc làm cho tình trạng xấu, tồi tệ hơn. Cha mẹ cần xác định trước vấn đề này, và sớm hay muộn bạn cần phải giúp con trẻ hiểu được chuyện gì đang xảy ra.

Con bạn cảm thấy gì và nghĩ gì?

Trẻ em có óc quan sát, đừng nghĩ rằng chúng sẽ không biết có vấn đề nào giữa đang xảy ra giữa cha và mẹ trước khi về việc ly hôn xuất hiện. Trẻ em sẽ không công khai nói lên mối quan tâm của mình khi mọi thứ diễn ra; nhưng bên trong, chúng sẽ trải qua một loạt các thay đổi, cảm giác và cảm xúc bao gồm:

• Từ bỏ
• Sự từ chối
• Sự tức giận
• Không tin
• Sự lo ngại
• Chưa được yêu thích
• Sự hoang mang
• Sự mất mát
• Sợ hãi về tương lai
• Tội lỗi
• Sự cô đơn
• Bất lực
• Vi phạm pháp luật
• Xung đột ngang hàng
• Chấp nhận rủi ro phi lý

Những suy nghĩ và cảm xúc này sẽ tự thể hiện theo các phương thức khác nhau. Tùy thuộc vào độ tuổi và hoàn cảnh, trẻ em có thể trở nên ủ rũ và thu mình, có trẻ xuất hiện ý định tự tử hoặc tham gia nhiều hơn vào các tệ nạn ma túy, rượu chè, cờ bạc, trai gái…

Những phản ứng này có thể đặc biệt rắc rối nếu quá trình ly hôn của cha mẹ diễn ra đột ngột và bất ngờ hoặc nếu cha mẹ thoái thác mọi trách nhiệm liên quan đến con cái. Mặc dù cha mẹ có nhiều vấn đề khác liên quan đến ly hôn để giải quyết, nhưng con cái phải là quan trọng hàng đầu, nếu không những tổn thương tâm lý và tình cảm lâu dài có thể rất nặng nề.

Ý thức của con trẻ về việc cha mẹ ly hôn như thế nào?

Là cha mẹ, bạn sẽ cần điều chỉnh những gì bạn nói với con mình dựa trên độ tuổi của chúng.

• Những đứa trẻ đến 6 tuổi, khi ly hôn sẽ hiểu được một phần câu truyện đang xảy ra, vì vậy bạn cần nói chuyện với chúng ở mức độ phù hợp. Trẻ em ở độ tuổi này cần được yêu thương và hiểu rằng mặc dù sự thay đổi đang diễn ra, cả cha và mẹ vẫn sẽ cùng quan tâm, chăm sóc yêu thương con .
• Trẻ em trên sáu đến tám tuổi sẽ nắm bắt tình hình tốt hơn và đặt những câu hỏi thể hiện cảm xúc và mối quan tâm của chúng. Ở độ tuổi này, các em đang bắt đầu phát triển và có mối quan hệ bên ngoài gia đình. Điều này làm phong phú trong suy nghĩ, cảm xúc và cả trong sự phản ứng. Cha mẹ hãy trung thực khi trả lời câu hỏi, nhưng vẫn giữ câu trả lời cụ thể.
• Khi một đứa trẻ lên chín tuổi, khả năng phán đoán của chúng tập trung hơn rất nhiều. Chúng tò mò hơn về thế giới, nhưng chúng cũng ít kiểm soát cảm xúc hơn, đặc biệt là khi tuổi dậy thì bắt đầu. Các mối quan hệ ở trường với bạn bè, giáo viên và những người khác bên ngoài gia đình trở thành ưu tiên lớn hơn đối với lứa tuổi thanh thiếu niên và ảnh hưởng đến cách họ phản ứng với tin ly hôn.
• Từ 12 đến 14 tuổi, trẻ em có thể nắm bắt những ý tưởng phức tạp hơn nhiều liên quan đến ly hôn. Về mặt tình cảm, chúng sẽ là một đống đổ nát khi chiến đấu với tuổi dậy thì. Điều này có thể tạo ra sự thay đổi tâm trạng hoang mang và nóng nảy, vì vậy hãy chuẩn bị sẵn sàng. Trong sâu thẳm, những đứa trẻ ở độ tuổi này vẫn cần được yêu thương và hỗ trợ nhiều hơn về mặt tinh thần.
• Từ 15 tuổi trở lên, nhiều trẻ em đang trên đường tự lập. Khi biết tin cha mẹ ly hôn, họ sẽ cố gắng tự mình đối mặt với những tổn thương tinh thần để tránh xa các tệ nạn xã hội. Là cha mẹ, các thông điệp của bạn cần phải nhất quán và yêu thương, bất chấp sự tức giận mà bạn có thể nhận được từ việc giải quyết ly hôn.

Trẻ em trưởng thành thường sống cuộc sống phức tạp của riêng mình nhưng vẫn cần được trấn an. Giữ các đường dây liên lạc của bạn luôn cởi mở và cho chúng thời gian chất lượng như khi bạn còn nhỏ.

Những gì không nên nói và làm

Nếu một cuộc ly hôn có mâu thuẫn cao, xung đột nghiêm trọng làm thái độ va sự tức giận của bạn nổi lên, đặc biệt khi người kia đã vi phạm một tội lỗi không thể tha thứ. Nếu bạn bạn trút hết cảm xúc, sự tức giận lên con cái, đó là một sai lầm vì chỉ khiến cho trẻ mang thêm trong tư tưởng suy nghĩ sự ghét bỏ và thù hận. Con trẻ mặc dù trưởng thành nhưng chúng chưa được trang bị đầy đủ, chưa có đủ vốn sống để phân tích đánh giá tình huống.

Một điều khác bạn không nên làm là bạn biến con thành trung gian thành người đưa tin giữa bạn và vợ / chồng của bạn. Bạn không được làm dụng trẻ ở giữa trong những kế hoạch, tính toán để đạt mục đích không tốt của bạn. Bạn sẽ phải gánh chịu hậu quả cho chính bạn hoặc xảy ra với chúng khi bạn đặt con cái ở giữa.

Nếu con bạn không muốn nói đến chuyện ly hôn, thì hãy nhẹ nhàng đi. Đừng ép buộc vấn đề, bạn chỉ cung cấp thông tin cho chúng khi cần thiết. Nhưng việc trao đổi không cần thiết phải đưa ra những lời giải thích dài dòng. Trẻ em thường sẽ đặt câu hỏi khi chúng đã sẵn sàng và cảm thấy đủ thoải mái để tìm kiếm câu trả lời.

Trên hết, hãy giữ kín các cuộc trò chuyện ly hôn của người lớn, không cho chúng biết. Trẻ em ở mọi lứa tuổi đều là bọt biển, và chúng sẽ ghi nhớ những lời nhận xét mà bạn dành vợ, chồng bạn. Mặc dù bạn có thể xử lý, giải thích những nhận xét này, nhưng một đứa trẻ vẫn chưa được trang bị đầy đủ khả năng hoặc cảm xúc để làm hiểu được chúng.

Ngoài ra, hãy hạn chế thảo luận về tiền bạc và sự cô đơn với con cái. Bạn đang chồng chất thêm những lớp cảm giác tội lỗi không cần thiết khi làm điều này.

Cuối cùng, đừng gạt bỏ cảm xúc của con bạn, dù chúng có thể là gì. Mọi cảm xúc đều có giá trị và bạn phải dành thời gian để giúp trẻ xử lý những cảm xúc này theo cách không phán xét và chú ý.

Cần sự giúp đỡ Giải quyết các vấn đề ở nhà và ở trường

Trẻ em từ hai đến ba tuổi cha mẹ có thể phải dành phần lớn thời gian trong ngày của mình để chăm sóc người chúng. Là cha mẹ, bạn phải đảm bảo rằng các thông điệp và sự chăm sóc mà con bạn cần khi ly hôn là nhất quán và tích cực. 

Trẻ em đủ tuổi đến lớp, dù khó khăn đến mức nào, trẻ em sẽ cần những kết nối bên ngoài xã hội cụ thể là ngôi trường của chúng hơn bao giờ hết. Điều này sẽ giúp chúng duy trì cảm giác bình thường và cảm nhận cuộc sống tươi vui của trẻ cao hơn ở nhà. Cha mẹ cần trông cậy sự trợ giúp của các thầy cô ở trường; thông thường, trẻ sẽ hành động theo một cách ở nhà và một cách hoàn toàn khác khi ra khỏi nhà. Đặc biệt bạn cần nhờ đến kinh nghiệm, kỹ năng xử lý của các thầy cô đối với những đứa trẻ có cha mẹ ly hôn; làm sao các thầy cô là một nguồn lực tuyệt vời con trẻ và  cho bạn.